|
|
In 2004
bestond Soundhouse te Schiedam 30 jaar. Twintig jaar daarvoor
nam Martin Agterberg, toen gitarist en toetsenist, de studio
over. Sound-house is gespecialiseerd in het maken van
commercials.
Angela van Rijthoven laat Martin Agterberg aan het woord over
het opne-men en selecteren van stemmen. “Stemmen selecteer je
op hun karakter. Een stem moet iets speciaals hebben. En wat
is dan speciaal?
De ingre-diënten voor wat een stem uitzonderlijk maakt zijn ondefinieerbaar. Aan een zogenaamd mooie stem heb ik niks. Hele
goede stemmen hebben vaak een afwijking. Ze zijn anders, en
dus heel herkenbaar. Als zanger moet je je stempel ergens op
kunnen drukken. Voor een commercial-spreker
is dat vaak andersom. In mijn ogen is het killing als men je
stem ‘wel aardig’ vind. Men kan je dan nog beter slecht
vinden! ‘Wel aardig’ betekent meestal dat je niks bijzonders
hebt in je stem. De spreker of zanger die voor mij komt werken
moet de gave hebben om een boodschap over te brengen. Alsof
hij of zij je vriend of vriendin, vader of moeder is. De stem
moet zo zijn, dat de
luisteraar iets van je aanneemt. Daarvoor hoef je geen mooie
of geschoolde stem te hebben, wel geloofwaardigheid.
Persoonlijk denk ik dat je die
geloofwaardigheid niet kunt aanleren.
Aangeboren
Je hebt het of je hebt het niet, zangers en sprekers moeten
een aangeboren gevoel voor ritme, timing, melodie en
overtuigingskracht hebben. Je moet je goed kunnen inleven en
over nogal wat fantasie beschikken. Er zijn veel sprekers die
niet weten hoe ze op een subtiele manier een klemtoon kunnen
maken, of een mooie melodielijn aan kunnen brengen in hun
spreken. Mijn advies voor sprekers is dan ook altijd: Ga op
zangles. Leer intervallen zingen, voel en hoor de verschillen
in toonhoogte, ontwikkel je ritmegevoel en leer goed ademen.
Het ligt zo dicht bij elkaar, spreken is verkleind zingen en
zingen is vergroot spreken. Een zangstem is een
muziekinstrument, met als extra bijkomstigheid dat het vaak
ook een tekst voortbrengt. Een ander instrument spreekt ook
een taal, maar die is meer associatief.
Soorten
Er zijn vele soorten commercials; een zogenaamde doorsnee-commercial bestaat niet. Je kunt al helemaal gek
worden van één zinnetje. Elk woord, worden van één zinnetje.
Elk woord, iedere zin kan op zó veel verschillende manieren
gezegd worden, en de klemtoon bepaalt ook nog eens wat de
bedoeling is van de reclame. Zeg je bijvoorbeeld: Je kunt nú
abonnee worden van Vocalistenmagazine (zoals de commercial
bedoeld is), dan is de boodschap duidelijk. Leg je de klemtoon
echter op ' Vocalistenmagazine' dan springt alleen dat woord
eruit, en niet zozeer het feit dat je je nu kunt abonneren.
Leg de klemtoon op 'kunt' en het impliceert dat het niet echt
aan te raden is een abonnement te nemen. Je moet de commercial
zo inspreken als 'ie bedoeld is, en overtuigend.
Gemak
Je moet vooral goed kunnen coachen, mensen op hun gemak
kunnen stel-len. Dat begint al bij binnenkomst, eerst effe een
bakkie doen en wat kletsen. Bijna alle zangers/sprekers komen
hier binnen met keelpijn, heesheid, aller-gische reacties die
op de stem slaan... Zo dekken ze zich in, als het ware. Mocht
het niet goed gaan, dan lag het aan de stem die niet optimaal
was. Als coach is het ook belangrijk dat je kunt aangeven wat
je eventueel mist in een opname. Alleen maar roepen 'Ja, dat
was lekker, doen we nog een keer', schiet natuurlijk niet op.
Soms mis je een lach in de stem, of juist een snik. Met een
paar aanwijzingen van mijn kant moet de volgende take dan goed
zijn, en meestal is dat ook zo. Ik sta ook open voor inbreng
van de zanger/spreker, laat ze meedenken. Ik kan hun ideeën
niet altijd gebruiken, maar je creëert wel een nauwe
samenwerking op die manier. In mijn studio staat de microfoon
altijd open in de regiekamer. Zo kan degene in de opna-meruimte
een eventueel gesprek in de regiekamer volgen. Dit om te
voor-komen dat de zanger/spreker denkt dat wij in de regiekamer
om hem of haar lachen, terwijl er gewoon een mop verteld
wordt.
Take
De kunst van het opnemen is dat je de energie goed oppakt.
Ik wéét meestal of iets de take is, hoewel een zanger over
dezelfde take kan denken dat dat éne nootje nou nèt niet
helemaal lekker was. Ik stuur van tevoren nooit de tekst of de
melodie toe omdat ik bang ben dat het anders te ingestudeerd
gaat klinken. Een commercial moet onbevangen en spontaan
klinken. Als dát overkomt, en het is goed gezongen of
gesproken, dan is het voor mij goed. Realiseer je dat het
onnatuurlijk is om in een studio voor een microfoon te moeten
spreken of zingen. Je kunt je nauwelijks bewegen omdat je goed
in de microfoon moet richten en je mist feedback van een
publiek of mede-muzikanten. En als je dan toch enthousiast
kunt klinken... ik vind het knap!”
Door: Angela van Rijthoven
|
|
